De ‘schoolmoestuin’ is een woord dat langzamerhand meer bekendheid krijgt op Nederlandse basisscholen. Steeds meer scholen in ons land beginnen namelijk een eigen moestuin, waarin de leerlingen op speelse wijze aan de slag gaan met tuinieren. In dit blog vertel ik je meer over dit leerzame concept. 

Tijdens de ‘moestuinlessen’ leren kinderen, onder begeleiding van leerkrachten, van alles over tuinieren. Op deze manier raken kinderen al op jonge leeftijd bekend met de natuur en weten ze hoe belangrijk het is om hier goed mee om te gaan. Het draagt bij aan de algemene ontwikkeling. 

Ontwikkeling

Omdat kinderen in de moestuin in aanraking komen met allerlei groenten en fruit, ontstaat er bewustwording over waar ons eten precies vandaan komt. Tegelijk is het voor kinderen natuurlijk hartstikke spannend om na weken wachten, eindelijk de zelfgekweekte groenten en kruiden te proeven. Kinderen zijn hierdoor sneller geneigd om ook thuis meer groenten te eten, want die zelfgekweekte komkommer verschilt eigenlijk helemaal niet zoveel met degene die mama altijd in de supermarkt koopt. Dus die zal ook wel lekker zijn. Zo vertelt ‘natuurouder’ Mia Kaijser van basisschool De Wereldboom: “Ik krijg regelmatig te horen van ouders dat hun kind opeens thuis spinazie of sla eet’’. 

Ook zorgt de schoolmoestuin ervoor dat kinderen lekker in beweging zijn in de frisse buitenlucht. Vooral belangrijk omdat het aantal kinderen met overgewicht blijft toenemen. De combinatie van meer groenten eten en fysiek bezig zijn in de moestuin, draagt bij aan een gezonde jeugd en een verantwoorde lifestyle op latere leeftijd.

Werking

De kinderen gaan vaak een aantal uur per week aan de slag in de moestuin, en voeren dan verschillende taken uit. De wekelijkse taken hangen af van de tijd van het jaar, denk vooral aan zaaien, oogsten, verzorgen en natuurlijk ook onkruid wieden. 

De schoolmoestuin vraagt wel wat werk en moeite. Zo moet er ruimte gemaakt worden in de schoolroosters voor de moestuinlessen, moeten er leraren zijn die de kinderen willen begeleiden en in de schoolvakanties moet de moestuin ook bijgehouden worden. In juli en augustus zijn er geen kinderen op school, maar juist dan valt er juist genoeg te doen. 

Dit eerste kan makkelijk opgelost worden door de moestuinlessen te combineren met een les zoals biologie. Het is natuurlijk veel leuker om in het echt te zien hoe een plantje groeit, in plaats van dit te bestuderen aan de hand van wat plaatjes in een boek. 

Als leerkracht kan je ook samen met wat andere collega’s afspreken om samen de moestuin te beheren, zodat deze taak niet op één persoon komt te vallen. Heb je geen collega’s met groene vingers?? Vraag dan wat ouders of zij wellicht mee willen helpen. Er is vast wel een ouder met een liefde voor tuinieren.

De vakanties kan je als school helaas niet omheen, maar ook hier is een oplossing voor. Veel scholen liggen in een woonwijk, of dicht daarbij. Je kan altijd even polshoogte gaan nemen in de wijk of er iemand is die in de vakanties de moestuin wil bijhouden. In ruil daarvoor mogen vrijwilligers eventueel (een deel van) de oogst mee naar huis nemen. Moeilijk om nee tegen te zeggen!

Moestuinbakken

Een moestuin op school kan je op verschillende manieren vormgeven. Een moestuin in de grond klinkt logisch, maar gebruik maken van moestuinbakken is een handigere optie. Deze zijn verplaatsbaar, en als je kiest voor moestuinbakken op pootjes/hoogte, dan is het voor honden, katten en andere dieren vrijwel niet mogelijk om hun behoefte in je kweekgrond te doen. Ook slakken houd je in een moestuinbak eenvoudig buiten de deur (met speciaal slakkenschrikdraad of een slakkenrand op de moestuinbak). Ook kun je een moestuinbak afdekken. 

In moestuinbakken kun je vlakken maken van 30x30 centimeter, volgens het ‘square foot gardening’-concept, dat in Nederland bekend staat als het ‘Makkelijke Moestuin’-concept. Met dit concept lukt een moestuin altijd, het is gewoon een kwestie van de stappen volgen. 

Plan

Het kan in het begin lastig zijn om te beslissen hoe je de moestuin precies gaat uitwerken. Het is daarom handig om elk jaar, maar vooral wanneer je er op school net mee begint, een plan uit te werken. Welke groenten ga je zaaien en op welke plekken/in welke vlakken ga je deze zaaien? Zo voorkom je dat je moeilijke, grote dingen gaat zaaien en dat alles door elkaar heen gezaaid wordt. Er zijn namelijk ook groenten die je beter niet bij elkaar in de buurt kan zaaien. Met een goed plan voorkom je voorkomen dat dit gebeurt.

Tuinkas 

Feit blijft wel dat vanaf november, merendeels van het werk in de moestuin stil ligt. Er zijn nog wel kleine klusjes te doen, maar verder is het moestuinseizoen toch wel echt afgelopen. Jammer als je op school dan een paar maanden niks kan doen in de tuin. Je kan als school dan overwegen om je moestuin(bak) te verhuizen naar een tuinkas. In een tuinkas kunnen je groenten namelijk overwinteren, waardoor de kinderen dus het hele jaar door blijven ontdekken en leren!

Moestuinbak of tuinkas bij jullie op school?

Klinkt een moestuinbak of een tuinkas geschikt voor bij jullie op school? Of wil je nog wat meer informatie hebben? Neem dan een kijkje in onze webshops of neem contact op met Mark. Hij vertelt je graag over alle mogelijkheden.